در ابتدا تصور مي شد كه سلول هاي عصبي مرتبط با اندام قطع شده به دنبال قطع عضو تخريب مي شوند. اعتقاد بر اين بود كه احساس درد فانتوم در محل قطع عضو ناشي از تحريك انتها هاي عصبيِ حاضر در مجاورت قطع شدگي است.
اگرچه، پيشرفت ها در تكنيك هاي تصويربرداري و توسعه ي تصويربرداري رزونانس مغناطيسي (MRI) و توموگرافي گسيل پوزيترون درك بيشتر اين پديده را قادر ساخته است. با استفاده از اين تكنيك ها، دانشمندان مي توانند افزايش در فعاليت قشر مغز، هنگامي كه بيمار درد فانتوم را تجربه مي كنند، نمايان سازند.
زماني كه بيماران تَهِ عضو از دست رفته را حركت مي دهند، نورون ها در مغز تحريك مي گردند. دانشمندان زماني كه مشاهده نمودند تحريك با حركت بخش هايي از بدن كه در مجاورت عضو از دست رفته قرار دارد، نيز ممكن است، شگفت زده شدند.
با آنكه علت دقيق درد فانتوم هنوز روشن نشده است، دانشمندان دريافتند كه سلول هاي عصبي در مغز، پس از قطع عضو، خود را بازسازي مي كنند، به نحوي كه با تغييرات در بدن سازگار گردند.
اغلب، مغز همچنان به دريافت سيگنال هايي از انتها هاي عصب، كه در ابتدا سيگنال ها به عضو قطع شده و از عضو قطع شده را حمل مي كردند، ادامه مي دهد. اين عمل يك مغايرت سيگنال در مغز پديد مي آورد كه بازسازي هاي عظيم اطلاعات حسي را باعث مي شود.
حس درد فانتوم شبيه چيست؟
درد فانتوم معمولاً به عنوان يك درد شديد (وحشتناك) نشأت گرفته از بخش تحتحاني تَهِ عضو از دست رفته تجربه مي شود.
بعضي از اوقات، اين درد مي تواند به سان يك شوك الكتريكي يا احساس سوزش حس شود. برخي از افراد احساس بي حسي يا گِزگِز را در عضو فانتوم حس مي كنند.
در بيماران مختلف، درد مي تواند به آرامي شروع شده و در شدت فرق داشته باشد. چنين دردي مي تواند براي چند دقيقه تا چند ساعت و در موارد وخيم تا چند روز دوام بياورد. درد ته (تَهِ بُرش) به درد فانتوم شباهت دارد، اما عمدتاً در ته برش حس مي شود. درد فانتوم، با اثرات رواني سنگين، كه منجر به بي خوابي، اضطراب و افسردگي مي انجامد، مي تواند ويرانگر باشد.
درمان درد فانتوم
روش هاي درمان براي درد فانتوم عبارتند از استفاده از دارو هاي مسكن نظير مخدر ها، آسپرين و استامينوفن؛ دارو هاي ضد افسردگي نظير بوپروپيون و ايمي پرامين؛ آرام بخش-خواب آور نظير بنزوديازپين ها؛ و دارو هاي ضد تشنج نظير گاباپنتين. اين قرص ها معمولاً عوارض جانبي نامطلوبي دارند.
پي برده شده است كه تكنيك هاي مقابله زير در برخي موارد مفيد هستند:
- مشاوره روانشناسي.
- مراقبه (Meditation).
- فيزيوتراپي در منزل.
- هيپنوتيزم (Hypnosis).
- بازخورد زيستي (بيوفيدبك) (Biofeedback).
- آرامش عضلاني (Muscle relaxation).
براي انجام كاردرماني در منزل با ما تماس بگيريد.
استفاده از درمان هاي غير تهاجمي نظير شوك تراپي، طب سوزني و تحريك عصبي الكتريكي پوستي معمول است. در صورت عدم كار درمان هاي غير تهاجمي، تحريك نخاع، سيستم هاي تحويل اينتراتيكال دارو و تحريك مغزي عميق براي تسكين درد فانتوم مورد استفاده قرار مي گيرند.
به تازگي، محصولي به نام فارابلوك (Farabloc) براي تسكين درد متناوب عضو فانتوم توسعه پيدا كرده است. براساس يك مطالعه ي منتشر شده در مجله توانبخشي كانادايي (Canadian Journal of Rehabilitation)، فارابلوك داراي تعدادي از رشته هاي فولادي فوق العاده نازك است كه به صورت پارچه كتان در يك الگوي خاص بافته شده اند. اين محصول مي تواند به يك آستين، لباس، دستكش يا جوراب دوخته شود كه پس از آن مي تواند بر روي تهِ برش پوشانده شود.
هنگامي كه يك بيمار فارابلوك را بر روي تهِ برش مي كِشد، فارابلوك انتها هاي عصبي را پوشش مي دهد و آنها را از ميدان هاي مغناطيسي و الكتريكي خارجي، كه به گفته سازنده فارابلوك، علل درد فانتوم هستند، مصون مي دارد.
گفته مي شود كه اين ميدان ها باعث تحريك انتها هاي عصبي مي شوند و اين تحريك به عنوان درد توسط مغز درك مي شود. از 34 بيمار مطالعه شده، 21 مورد از آنها گزارش دادند كه در زمان استفاده از فارابلوك، در مقايسه با ساير شيوه هاي درمان، بيشترين تسكين درد را تجربه كرده اند. پي برده شده است كه فارابلوك براي استفاده در درمان درد فانتوم نسبتاً ارزان و امن است، گرچه اهميت باليني اين يافته ممكن است قابل بحث باشد.
سمعك پشت گوشي